Yeni başlayanlar arasında WordPress’in sahibinin kim olduğu konusunda her zaman kafa karışıklığı olmuştur. Bir şeyin %100 ücretsiz olabileceğini düşünmek biraz gerçek dışı. WordPress’in sahibinin kim olduğunu ve WordPress’in nasıl para kazandığını merak ettiyseniz doğru yerdesiniz. Bu yeni başlayanlar kılavuzunda, bu yaygın soruları yanıtlayacak ve bunun WordPress sitenizin ve blog içeriğinizin mülkiyet haklarını nasıl etkilediğini ele alacağız.
WordPress.com ile WordPress.org Arasındaki Farkları Anlama
WordPress’in sahipliğiyle ilgili soruyu yanıtlamadan önce, hangi WordPress’ten bahsettiğinizi anlamanız önemlidir.
Kafa karışıklığının 1 numaralı temel nedeni, insanların genellikle WordPress.com ve WordPress.org’un farklı sahiplere sahip temelde farklı iki ürün olduğunu bilmemesidir.
WordPress.org her zaman duyduğunuz popüler içerik yönetim sistemidir (CMS). Bu gerçek WordPress’tir ve %100 ücretsizdir. Genellikle kendi kendini barındıran WordPress olarak adlandırılır. WordPress’te eklentiler ve özel temalarla her tür web sitesi oluşturabileceğiniz gibi şeyler duyduğunuzda, insanların bahsettiği WordPress budur.
WordPress.com, blog yazmanızı kolaylaştırmak için WordPress’in sadeleştirilmiş bir sürümünü sunan bir web barındırma hizmetidir. Eklentiler, özel temalar vb. gibi tüm WordPress güzelliklerini alamazsınız.
Bu makalenin odak noktasını korumak için ikisinin özellik karşılaştırmasına girmeyeceğiz. WordPress.com vs WordPress.org grafiğimizde bu konuda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
İkisi arasındaki farkı anlamak, iki ürünün arkasındaki sahiplik ve iş modellerini anlamak için çok önemlidir.
WordPress.org ve popüler WordPress yazılımının sahibi kim?
WordPress açık kaynaklı bir yazılımdır. Bu, herkesin kodu görebileceği ve daha iyi hale getirmek için yazılıma katkıda bulunabileceği anlamına gelir. WordPress’i bugünkü haline getiren, dünyanın dört bir yanından binlerce bağımsız insanın katkılarıdır.
WordPress, GPL altında lisanslanmıştır ve GPL lisansının faydalarını anlamanız önemlidir çünkü bu, mülkiyeti daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
GPL’yi üç ana fayda ile özetleyeceğiz:
- WordPress’i herhangi bir kısıtlama olmadan istediğiniz şekilde kullanabilirsiniz.
- WordPress’te hoşunuza gitmeyen her şeyi herhangi bir kısıtlama olmaksızın özelleştirebilir, ekleyebilir veya kaldırabilirsiniz.
- WordPress’i GPL lisansı altında yayınlanması dışında herhangi bir kısıtlama olmaksızın yeniden paketleyebilir, yeniden markalayabilir, satabilir ve dağıtabilirsiniz.
Son kısım genellikle insanların aklını başından alır. Evet, WordPress’i alabilir, logosunu ve adını değiştirebilir ve satmaya başlayabilirsiniz (%100 yasal).
Başka bir deyişle, WordPress’in kod tabanı topluluğa (size) aittir. Kâr amacı gütmeyen bu projeye katkıda bulunan binlerce kişi bunu herhangi bir doğrudan karşılık almadan yapmıştır. Bunu bu makalenin iş modeli bölümünde daha ayrıntılı olarak açıklayacağız.
Özet: Kendi kendine barındırılan WordPress yazılımını kullanarak oluşturduğunuz tüm web siteleri %100 size aittir. Bu sitelere yüklediğiniz içerik de %100 size aittir.
WordPress ticari markası ve WordPress.org alan adı, tek amacı WordPress’in özgürce kullanılmasını, sürdürülmesini ve geliştirilmesini sağlamak olan ve kâr amacı gütmeyen 501(c)(3) bir kuruluş olan WordPress vakfına aittir.
WordPress.com’un sahibi kim?
WordPress.com, Automattic adlı özel bir şirkete aittir.
Automattic’in katkılarını ve ücretli ürünlerinin bir parçası olarak WordPress ticari markasını ve imrenilen WordPress.com alan adını kullanabilme gibi ayrıcalıklı muamele görmelerinin nedenlerini anlamak için açık kaynaklı WordPress projesinin tarihini biraz anlamanız gerekir.
Automattic, açık kaynak kodlu WordPress yazılımının kurucu geliştiricisi Matt Mullenweg tarafından başlatılmıştır.
Matt, Automattic’i 2005 yılında, WordPress’ten neredeyse iki yıl sonra, WordPress barındırmayı kolaylaştırmak ve çok az teknik bilgiye sahip kişilerin WordPress ile bir blog başlatmasına olanak sağlamak amacıyla kurdu.
WordPress.com platformu açık kaynaklı WordPress yazılımı tarafından desteklendiğinden, Automattic’in ücretsiz WordPress yazılımının daha da geliştirilmesinde çıkarı vardı.
Automattic’in ilk çalışanlarından bazıları şirket kurulmadan önce WordPress’in geliştirilmesine katkıda bulunuyordu, bu nedenle Automattic’in WordPress’e yatırım yapmasının tek nedeninin finansal çıkar olmadığını söylemeye gerek yok.
Açık kaynak projesi başlangıçta hiç para kazandırmadığı için Matt ilk olarak Automattic aracılığıyla WordPress ticari markasını tescil ettirdi.
WordPress’in popülaritesi arttıkça Automattic, kâr amacı gütmeyen projenin uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlamak için 2010 yılında WordPress ticari markasını WordPress Vakfı’na bağışladı.
Matt Mullenweg’in Automattic’in CEO’su olduğunu ve aynı zamanda WordPress vakfının yönetim kurulunda görev yaptığını belirtmek önemlidir.
Artık geçmişe aşina olduğunuza göre, WordPress.com’daki içeriğin sahipliğinden bahsedelim.
WordPress.com kullanarak bir site oluşturduğunuzda, Hizmet Şartları politikasına uymak zorundasınız. Size içeriğiniz üzerinde olabildiğince fazla kontrol ve sahiplik sağlamak için tasarlandığı açıkça belirtilse de, ihlal edildiğine inanan biri sitenizi kapatabilir.
Siteniz üzerinde %100 kontrole sahip olsanız da, eklentiler, özel temalar vb. içermeyen size sunulan özellik setiyle sınırlısınız.
Umarım şimdiye kadar WordPress’in sahibinin kim olduğuna dair sorunuzun cevabını almışsınızdır.
Şimdi WordPress’in nasıl para kazandığına bir göz atalım.
Automattic’in İş Modeli vs WordPress’in İş Modeli
Automattic’in iş modeli barındırma, yedekleme ve diğerleri gibi WordPress ile ilgili hizmetleri satmaktır, bu nedenle bu konuda çok fazla zaman harcamayacağız.
Kısacası Automattic, WordPress.com’da ücretsiz sitelerinize reklam satarak para kazanıyor. Barındırma planları için ödeme yapmayı seçerseniz, reklamları gizleme, alan satın alma, ek disk alanı, ticari temalar vb. gibi ek premium yükseltmeler elde edersiniz.
Bu bölümdeki amacımız, açık kaynak kodlu WordPress yazılımının arkasındaki iş modelini açıklamak ve WordPress geliştiricilerinin kar amacı gütmeyen ücretsiz bir projeye gönüllü olarak katkıda bulunmaları halinde nasıl para kazandıkları gibi yaygın soruları yanıtlamaktır.
Geliştiricilere para ödenmiyorsa neden WordPress’e katkıdabulundukları sorusuyla başlayalım.
Özgecil nedenler olsa da, biz iki temel parasal nedene odaklanacağız:
- WordPress ürünleri veya hizmetleri satıyorlar (özel eklentiler, temalar, web geliştirme, danışmanlık vb.)
- WordPress ürünleri veya hizmetleri satan bir şirket için çalışıyorlar.
Başka bir deyişle, para kazanıyorlar, ancak WordPress vakfı tarafından ödeme almıyorlar.
WordPress’in popülaritesi arttıkça, WordPress ile ilgili ürün / hizmet satan işletmelerin sayısında da bir artış olmuştur. Bu durum, açık kaynaklı WordPress yazılımının daha da geliştirilmesine yönelik ticari ilgiyi artırmıştır.
Automattic’in başlangıçta neler yapabildiğini düşünün, ancak şu anda WordPress’in geliştirilmesine katkıda bulunan özel personel istihdam eden çok sayıda şirket var çünkü WordPress projesi büyüdükçe gelir fırsatlarının da artacağını anlıyorlar.
Peki WordPress vakfı resmin neresinde yer alıyor?
WordPress vakfı kar amacı gütmeyen bir kuruluştur, bu nedenle birincil gelir kaynağı bağışlardır.
Bu bağışlar sizin gibi bireyler ve WordPress’i para kazanmak için kullanan şirketler tarafından yapılmaktadır.
Tüm bunlar kullanıcı olarak sizin için nasıl geçerli?
WordPress için doğrudan ödeme yapmıyor olsanız da, dolaylı olarak ödeme yapıyor olabilirsiniz.
Örneğin, web sitenizi Bluehost, Siteground, WPEngine veya başka bir büyük WordPress barındırma şirketinde barındırıyorsanız, dolaylı olarak WordPress için ödeme yapıyorsunuz demektir. Çünkü tüm bu şirketler düzenli olarak WordPress’e katkıda bulunur.
Yoast SEO, BackupBuddy, Sucuri veya WPBeginner ürün ailesinden herhangi birini(OptinMonster, WPForms, MonsterInsights, vb.) kullanıyorsanız, dolaylı olarak WordPress için ödeme yapıyorsunuz demektir. Çünkü tüm bu şirketler düzenli olarak WordCamp’lere sponsor oluyor ve/veya WordPress’e katkıda bulunuyor.
Umarım bu, WordPress iş modelini daha iyi anlamanıza ve bu konudaki tüm endişelerinizi gidermenize yardımcı olur.
Kafa karışıklığını gidermek ve iyileştirmek için ne yapabiliriz?
İlgili iş modelleri nedeniyle etki alanı durumu hakkında yapılabilecek çok az şey var.
Bu sorunu çözmenin tek gerçek yolu eğitimden geçmektedir ve bu da iki taraflı olmalıdır.
Bunlardan ilki ve en önemlisi medyanın rolüdür.
TechCrunch, Recode, TheNextWeb gibi büyük teknoloji medya kuruluşları, Automattic’in WordPress’in ana şirketi olduğunu iddia eden makalelerden kaçınmak için gerçekleri kontrol etme konusunda daha iyi bir iş çıkarmalıdır. Bu, WordPress.com’un arkasındaki ana şirket demek kadar basit olabilir.
Google’da “WordPress ana şirketi” terimini aratırsanız, büyük teknoloji medya kuruluşlarından yanlış bilgi veren tonlarca makale bulabilirsiniz (örnek: burada, burada, burada, burada ve burada).
İkinci rol, WordPress vakfının yanı sıra Automattic tarafından da uygulanmaktadır.
Bu medya kuruluşlarına genellikle bu basın bültenleri gönderilir, bu nedenle en iyi basın kuruluşlarıyla bir miktar güçlendirme yapılırsa, geri kalanı da bunu takip edecektir.
Genellikle blog etkinliklerinde bir WordPress standı gördüğünüzde, bu genellikle bir Automattic (WordPress.com) standıdır. Pazarlama laf kalabalığı geliştirilebilir olsa da, stantta soruları yanıtlayan çalışanları bizzat gördüm, son derece yardımcı oluyorlar ve neredeyse her zaman farkı açıklıyorlar.
TBEX Kuzey Amerika 2015’te standlarını ziyaret ettiğimizde en az iki kişi WordPress’in sahipliğiyle ilgili soru sordu ve Automattic çalışanları aradaki farkı net bir şekilde açıklayarak mükemmel bir iş çıkardı.
Sonuç
Umarız bu makale WordPress’in sahibinin kim olduğu, WordPress’in nasıl para kazandığı ve bunun web sitenizin kontrolü ve sahipliği için gerçekte ne anlama geldiği sorularını yanıtlamanıza yardımcı olmuştur. WordPress’e yeni başlayanlar tarafından en sık sorulan 15 soru hakkındaki makalemizi de okumak isteyebilirsiniz.
Bu makaleyi beğendiyseniz, WordPress video eğitimleri için lütfen YouTube Kanalımıza abone olun. Bizi Twitter ve Facebook‘ta da bulabilirsiniz.
Syed Balkhi says
Hey WPBeginner readers,
Did you know you can win exciting prizes by commenting on WPBeginner?
Every month, our top blog commenters will win HUGE rewards, including premium WordPress plugin licenses and cash prizes.
You can get more details about the contest from here.
Start sharing your thoughts below to stand a chance to win!
Terry Maher says
This article is simple and effective, which is trickier than some people might imagine, so well done!
WPBeginner Support says
Glad we could make understanding this simple
Yönetici
Ric says
You wrote that some hosting companies and others such as Yoast SEO, BackupBuddy, etc “regularly contribute back to WordPress”. Are you referring to monetary contribution? Is it mandatory for the hosting companies to pay some amount to WordPress (I can see only 4 of them advertised on the hosting page) or are you saying they voluntarily make some monetary contribution?
You’ve also added a link to WordPress Foundation’s donations page in your article and wrote it’s their “primary source of revenue”. However I couldn’t find this link or any mention of WordPress Foundation on WordPress.org home page or in their About or Get Involved pages. There is no “donate” button visible anywhere on their site – well at least it should be on their home page if it is their primary source of revenue.
I’m just trying to understand this whole thing more precisely. Thank you.
Editorial Staff says
When we say companies like Yoast SEO, BackupBuddy, WPBeginner, etc regularly contribute to WordPress, we do so by sponsoring WordCamps. These companies also help out contributing to the WordPress core software (i.e finding bugs, submitting patches, etc).
We are not certain about the criteria for hosting companies listed on the official WordPress.org page because that’s decided by Matt Mullenweg, the founder of WordPress.
What I do know is that we as a company are not required to sponsor any WordCamp or contribute at all. But we do so because we want WordPress ecosystem to grow. I believe others do it for the same reasons.
Yes the foundation’s primary source of revenue is donation. When companies sponsor WordCamps, they’re basically donating the money to the Foundation which then distributes it to the respective WordCamps for organizational expenses and so-forth.
Yönetici
Paul Farmer says
Thanks for the article Syed. You provided a clear separation between the two organizations. I also appreciated the points brought up in the exchange between you & Jeff that provided some additional information and perspective.
We are a new video technology company that is looking at potential options to offer our technology to the WordPress community (we are leaning towards building a free plug-in with some of the basic functionality and offer a premium version that would be based on a paid subscription, that included additional functionality, hosting of video content, enhanced tech support.). A couple of your other articles also provided valuable information to help us get a better understanding of the WordPress environment. I would certainly welcome the opportunity to connect if you are interested in providing some additional feedback/guidance offline.
Ray says
At last a site to teach beginners! Brilliant. Good article, I never had a clue about the two sites so thanks for clearing that up. I have a small online shop selling products built on 1&1mywebsite bit need a more flexible site, what’s the suggestion? .com or .org
Thanks
Ray
WPBeginner Support says
Definitely, self hosted WordPress.org site is the way to go.
Yönetici
Jeremy Rhymes says
Thanks for the awesome clarity! I don’t know if this is the best place for a question, but I’m wanting to use a blog to cover local politics. My demographic is primarily my township. I do enjoy customization, but I am not sure I want to spend significant amounts of time learning to manage my site when my aim is to impact my environment politically/educationally.
With this in mind, would you have a suggestion as to which (.com or .org) I should employ?
WPBeginner Support says
We assume that you would want to reach out to as many people as you could. In that case, you should start with WordPress.org. It does come with slight learning curve but its not that difficult. You may also want to see the limitations of WordPress.com
Yönetici
Ameena says
This was an information that I wished I knew but was too lazy to find out. :), Thanks a lot, WPbeginer!
Editorial Staff says
You’re welcome
Yönetici
Elisabeth Winkler says
Thank you, WPBeginner. I have been using WordPress.com for my food blog, and knew – vaguely – there was a difference between that and WordPress.org…until now. Thank you for clear explanation!
Desmond Allotey-pappoe says
great piece
Piet says
Hang on, Soliloquy and Envira are owned by WP Beginner? When did that happen?
Editorial Staff says
That happened quite a while ago (July 2014).
I wrote about it on my personal blog:
https://syedbalkhi.com/how-to-choose-the-right-business-partner-7-tips-i-have-learned-overtime/
-Syed
Yönetici
Mike Kozlow says
I currently pay Go Daddy to host my site and I am using WP.org ‘s themes and plugins. Is there any advantage to try and host myself? My am a real estate agent.
Grant says
The advantage is that it will be less expensive and you’ll have much greater control over the look and feel of things.
The disadvantage is that you’ll spend much more time setting it up, comparing themes/plugins/settings, and debugging issues when plugins conflict or your site goes down.
There are tradeoffs. Do you feel like exploring the administration side of WordPress? If not, you may just get frustrated with it, and wish you had left it in someone else’s hands.
If you do decide to host it yourself, I’ve used Digital Ocean before, and it’s been reliable. Not sure if GoDaddy allows you to host your own.
Mike Kozlow says
Thanks! That answer is exactly what I needed to hear. I have enough headaches now without adding to them.
george says
your typo
[asked the question in the roam of ownership of WordPress]
ROOM
Editorial Staff says
Nope — in the roam of ownership but I clarified the sentence to avoid confusion
Yönetici
Danny Hamdani says
Hey, This post is great…This answer my curious…Great post
Sangam Shrestha says
Nice post. I hadn’t thought about this before. It sounds interesting.
Rick D says
Excellent article.
John MacKenzie says
YES! great job on this article. When I offer WordPress (.org) to a customer, many times they point me to online platform comparisons between wordpress.com and WIX (and products like it), suggesting that a drag and drop builder is a better fit. Understanding that the full WordPress software is a separate product with features and benefits that may be a better fit for a corporate website is essential. While the .com service and other drag and drop builder services may be great for a small portfolio or blog their is a vast chasm between the two in terms of capability and range. This article made it really clear. Thank you.
Dan Awontis says
It is really informative and it helps people who don’t know that basic thing.
Jeff Yablon says
That was almost perfect.
Seriously, really great explanation of the matter; best I’ve ever seen. But your spin on who owns the open source project missed in some critical ways.
Yes, the code is open-source, pursuant to GPL, which is itself a confusing issue. And yes, you almost could release a product with your own branding and “steal the code” to make a new product. But that doesn’t mean the community owns the code. Regardless of who makes it or how, their motivations, or the fact that you almost could get away with rebranding the WordPress core code as your own, that code lives at and is therefore owned by whoever owns wordpress.org.
And that’s the WordPress Foundation, which Mr. Mullenweg is the chairman of and which is mainly tasked, philanthropic efforts aside, with protecting the WordPress trademarks, FOR THE BENEFIT OF AUTOMATTIC, which Mr. Mullenweg is the majority owner of.
So, great story, but you missed a big point: in every meaningful way, Mr. Mullenweg and his venture capital partners own WordPress. “we”, (the community) do not.
Editorial Staff says
Hi Jeff,
Thanks for dropping by. I’m very well aware of your circumstances and situation that you went through trying to fight a trademark violation battle.
This article clearly explains the history of who owns the trademark of WordPress and the favorable treatment of Automattic due to it’s history and contributions. No you’re not allowed to use the WordPress trademark in your for-profit ventures without permission of the Foundation (just like you can’t use Toyota’s trademarks). That’s all I’m going to say about that case. You’re entitled to your own opinion, but let’s not ruin this educational post to spread your personal agenda. I wrote this post in a neutral tone for educational purposes, not to bring out community politics & drama.
You’re absolutely 100% wrong about the ownership of the GPL code. When you rebrand / fork WordPress or any other GPL product for the purpose of re-distribution, you can do so legally as long as you also pass down the same freedoms to your users (in other words someone else should be able to rebrand / fork your project). WordPress was a fork of b2, WooCommerce was a fork of Jigoshop (and the rest is history).
The keyword above is redistribute. If you take the WordPress code, used it as a base for your SaaS project (say to sell a complete restaurant website solution), you DO NOT have to neither open-source nor license it under GPL because you’re not redistributing the software. You’re selling software as a service.
I normally don’t allow links in our comments, but I’m letting the one about your article stay, so others can read up your stance and learn more about your legal case. But my real hope in doing so is to ensure that this article does not get hijacked, and I hope you respect that request.
-Syed Balkhi
Founder of WPBeginner
P.S. For beginners: Forking is a term when a developer takes a copy of an open-source software and start independent development on it to customize / sell / distribute under a new brand.
Yönetici
Jeff Yablon says
Syed, actually, I said that as long as GPL rules/guidelines/whatever are followed, you have quite a bit of leeway, in agreement with what the article said, so I’m not sure what you think I was wrong about.
And yes, I have a history with trademarks and WP, which is of course how I came to know about this piece and be interested in it, but I have no axe to grind; our disagreement was settled to the satisfaction of all.
As I said, I thought this was a great article. My only point was that it’s naive to believe that in PRACTICAL terms anyone other than Automattic, MaTT/The WP Foundation owns the whole thing.
TSBogdan says
Thank you! I was not particulary curious about this, but one can always know more about everything!